Cmentarze Mennonickie

Bardzo ciekawym dość często spotykanym zabytkiem na naszym terenie są cmentarze mennonickie. Menonici jest to ugrupowanie anabaptystów powstałe w XVI wieku we Fryzji i Nadrenii zainicjowane przez Memnona Simonsa. Ten odłam protestantów odrzucając chrzest dzieci uznaje chrzest dorosłych. Ze względu na dosłowne tłumaczenia Ewangelii obowiązuje ich surowa dyscyplina i karność kościelna.

W wyniku prześladowań wspólnota mennonicka opuściła Holandię w 1555 roku i szukała przyjaznego miejsca do osiedlenia się w całej Europie. W Polsce menonici osiedlili się na Żuławach i w dolinie Wisły, głównie w okolicach Ryjewa i Kwidzyna tworząc tzw. kulturę olenderską. Pozostawili po sobie wał wiślany długości ok. 45 km, budowany przez trzy stulecia, poczynając od XVI wieku kończąc na wieku XIX. Wzdłuż wału, w okolicy polskich wsi bardzo często można spotkać cmentarze mennonickie. Na zachowanych tablicach zauważyć można znaki krzyża, kotwicy i serca- charakterystyczne dla tego wyznania symbole oraz motywy roślinne i zwierzęce. Taki cmentarz możemy znaleźć w okolicach przeprawy promowej w Janowie, nielicznie zachowane nagrobki przedstawiają pnie ściętych drzew. We wsi Pastwa znajduje się neogotycki kościół zbudowany w 1910 roku przez menonitów, wzniesiony przez osadników dom nr 7 oraz resztki cmentarza. Sprowadził ich tu w 1677 roku , z upoważnienia Jana III Sobieskiego, starosta gniewski. W podkwidzyńskim Podzamczu nad Liwą można zobaczyć unikalną rokokową stellę z 1708 roku. Najmniejszy, liczący dwie stelle cmentarz znajduje się w okolicach Marezy.